Rola i znaczenie osprzętu odgromowego
Instalacje odgromowe nazywane potocznie piorunochronami pełnią bardzo istotną funkcję w budownictwie. Stosuje się je najczęściej w budownictwie mieszkalnym, gdzie chronią ona dany budynek przed skutkami uderzenia pioruna. Ich zadaniem jest bezpieczne odprowadzenie energii pioruna jak najkrótszą drogą do ziemi.
Czym grozi uderzenie pioruna w budynek?
Podczas burz w warstwie chmur powstają wyładowania elektryczne nazywane piorunami, które widzimy jako malownicze błyski na niebie. Ich natężenie może sięgać nawet 20 000 amperów, co powoduje ogrzanie otaczającego je powietrza do 30 000°C! Gdy piorun uderza w jakiś obiekt, wyzwala się gigantyczna energia. Większość z niej w formie ciepła rozprasza się w powietrzu, zaledwie niewielka jej część tworzy błysk i grzmot, a część tej energii elektrycznej rozładowuje się dokładnie w miejscu, w którym piorun uderzy w powierzchnię ziemi lub innego obiektu. To zjawisko jest bardzo niebezpieczne dla wszystkich osób i urządzeń, które znajdują się w pobliżu miejsca uderzenia. Wystarczy uświadomić sobie, że gdy piorun uderza w ziemię, temperatura w jego kanale przewodzenia jest tak wielka, że powoduje topnienie krzemionki znajdującej się w glebie. W ten sposób powstaje tzw. naturalne szkło.
Pioruny mogą wyrządzić wiele szkód. Często wywołują pożary, niszczą drzewa, mury, dachy, powodują przepalenia drutów, uszkadzają instalacje elektryczne i telefoniczne, niszczą też wszystkie urządzenia elektryczne podłączone do sieci energetycznej. Aby zapobiec zniszczeniom i zabezpieczyć dom przed skutkami uderzenia pioruna, powinno się na nim zamontować specjalną instalację odgromową.
Jak jest zbudowana i jak działa instalacja odgromowa?
Instalacja odgromowa składa się z sieci przewodów (nazywanych zwodami pionowymi i poziomymi) wykonanych ze stali ocynkowanej, nierdzewnej, miedzi i stopu aluminium o średnicy 8 mm montowanych na dachu budynku. Zwody poziome montowane są wzdłuż kalenicy oraz na krawędzi dachu. Są one uziemione, czyli bezpośrednio połączone z ziemią. Zwody pionowe to elementy wystające ponad najwyższe części znajdujące się na dachu (np. kominy czy maszty antenowe). Na najwyższym punkcie dachu montuje się specjalną głowicę albo zwody pionowe, które połączone są z przewodem odprowadzającym zakończonym uziemieniem w glebie. W miejscu, w którym instalacja odgromowa jest połączona z ziemią, montowany jest uziom, czyli pionowy stalowy pręt wbity w ziemię lub ocynkowana taśma stalowa zakopana w ziemi na głębokości 80 cm. Uziomy muszą być oddalone od budynku o przynajmniej 1 m. W razie powstania burzy głowica lub najwyższe zwody pionowe szybko przechwytują wyładowanie, którego energia po przewodzie odprowadzającym jest bezpiecznie kierowana do ziemi. Przewód odprowadzający jest zamontowany w taki sposób, aby droga przepływu energii do ziemi była jak najkrótsza, dzięki czemu minimalizowane jest ryzyko pożaru.
Dobrze zamontowany osprzęt odgromowy wykonany z elementów najwyższej jakości sprawia, że pioruny, zamiast uderzać w dach budynku, uderzają w zwody lub głowicę. Prąd, który bez takiej instalacji mógłby spowodować wiele poważnych szkód, jest bezpiecznie odprowadzany do ziemi i tam energia pioruna ulega rozproszeniu. W ten sposób różnica potencjałów między chmurami a ziemią jest wyrównywana bezpiecznie dla budynku, jego mieszkańców i urządzeń podłączonych do sieci energetycznej.
