Projektowanie rozdzielnicy krok po kroku

Tworzenie domowej instalacji elektrycznej wymaga zarówno ogromnej wiedzy i doświadczenia, jak i posiadania odpowiednich narzędzi. Właśnie dlatego wszelkie prace powinniśmy zlecić profesjonalnej ekipie, która wie, jak zadbać o nasze bezpieczeństwo i jak stworzyć sprawnie działający system. Nie oznacza to jednak, że temat ten nie powinien nas interesować. Wręcz przeciwnie! Każdy powinien posiadać przynajmniej podstawową wiedzę w tym zakresie, tak by wiedzieć, czego oczekiwać. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, nasz artykuł jest dla Ciebie. Wyjaśniamy w nim, czym jest rozdzielnica elektryczna, z czego się składa, a także jak przebiega proces jej projektowania.  

Rozdzielnica elektryczna – czym jest?

Inna nazwa rozdzielnicy elektrycznej to skrzynka elektryczna lub tablica rozdzielcza. Czym jest ten element? To ważna część składowa instalacji elektrycznej, której głównym zadaniem jest rozdział energii. Aby rozdzielnica mogła pełnić swoją funkcję musi składać się z elementów, takich jak m.in. przyrządy rozdzielcze, przyrządy zabezpieczeniowe, przyrządy pomiarowe, przyrządy sterownicze i przyrządy sygnalizacyjne. Inne ważne części to elementy przewodowe, izolacyjne i wsporcze, które współdziałają razem, tworząc efektywny układ zdolny do rozdziału energii elektrycznej. Co ważne, do rozdzielnicy doprowadzona zostaje jedna lub więcej linii zasilających. Z rozdzielnicy są natomiast odprowadzane tzw. linie odpływowe.

Rozdzielnice elektryczne możemy dzielić na grupy, biorąc pod uwagę:

• miejsca instalacji (rozdzielnice wnętrzowe, rozdzielnice napowietrzne),
• sposobu instalacji (rozdzielnice naścienne, rozdzielnice przyścienne, rozdzielnice wolnostojące),
• spełnianej funkcji (np. rozdzielnice siłowe, rozdzielnice oświetleniowe),
• zasady konstrukcji (np. rozdzielnice szafowe, rozdzielnice tablicowe).

Z czego się składa?

Aby zrozumieć zasadę działania rozdzielnicy elektrycznej, ważne jest poznanie wszystkich niezbędnych części składowych. Do jej stworzenia konieczne są:

• rozłącznik izolacyjny, który pełni rolę wyłącznika głównego, do którego podłączany jest główny kabel zasilający przychodzący ze złącza kablowego; zadaniem tego elementu jest rozłączanie całej instalacji domowej od napięcia w przypadku zagrożenia,
• ogranicznik przeciwprzepięciowy, który chroni instalację przed skutkami przepięć wywołanych wyładowaniami atmosferycznymi lub czynnościami łączeniowymi związanymi z awariami sieci elektroenergetycznych,
• wyłącznik nadmiarowo-prądowy, który zabezpiecza obwody elektryczne oraz końcowe odbiorniki przed skutkami przeciążeń i zwarć elektrycznych,
• lampki sygnalizacyjne, które dają nam stosowną informację, gdy napięcie w rozdzielnicy jest obecne lub, gdy nie występuje; w zależności od rodzaju instalacji mamy do czynienia z lampkami 1-fazowymi lub 3-fazowymi,
• wyłączniki różnicowoprądowe, które sprawdzają, czy w chronionym obwodzie nie wystąpiło zwarcie, a także czy nie występuje upływ prądu do przewodu ochronnego lub do ziemi.

Projektowanie rozdzielnic elektrycznych – krok po kroku

Montaż rozdzielnicy może przebiegać według różnych schematów. Podstawą rozpoczęcia prac jest wybranie odpowiedniego miejsca, w którym zostanie umieszczone nasze „centrum dowodzenia”. To tutaj zostaną doprowadzone wszystkie kable przychodzące, które należy odpowiednio oznaczyć i opisać. To tutaj zostaje także podłączony kabel zasilający zewnętrzny.

Niezwykle ważną częścią całego procesu jest wcześniejsze planowanie. Pod uwagę należy wziąć przede wszystkim bezpieczeństwo. Kluczem do sukcesu jest dokonanie odpowiednich wyliczeń, które pozwolą nam stwierdzić, czy poszczególne kable nie będą zbyt mocno obciążone, czy nie będą występować spadki napięć i czy nie powstanie zagrożenie występowania zwarć elektrycznych.

Projektowanie rozdzielnicy elektrycznej krok po kroku wygląda następująco:

• niezbędne jest wyłączenie głównego zasilania, które znajduje się przy liczniku prądowym,
• przed rozpoczęciem prac należy zaplanować rozmieszczenia obwodów i ilość modułów, które zastosujemy,
• montujemy tzw. szynę, która jest przytwierdzana do ściany przy pomocy wkrętów, a następnie podłączamy do niej pozostałe komponenty,
• łączymy instalację: najpierw podłączamy przewód główny, który biegnie od licznika energii; następnie podłączamy poszczególne obwody, które warto zabezpieczyć oddzielnymi wyłącznikami nadmiarowo-prądowymi (tzw. korkami),
• weryfikujemy działanie instalacji,
• jeśli wszystko działa zgodnie z planem, zakładamy osłony tablicy i włączamy główne zasilanie.

O czym pamiętać?

Jak już wspomnieliśmy, tworzenie domowej instalacji elektrycznej należy powierzyć profesjonalistom. Warto jednak mieć świadomość tego, że istnieją specjalne programy, które ułatwiają całe zadanie. Rozwiązania te pozwalają na skonfigurowanie rozdzielnicy elektrycznej, tak by wszystkie elementy doskonale ze sobą współdziałały. Podczas tworzenia projektu pod uwagę należy wziąć wszystkie parametry elektryczne urządzeń, które będą wykorzystywane. Warto dodać, że profesjonalne programy pozwalają na  przechowywanie pełnej dokumentacji, deklaracji, certyfikatów oraz instrukcji obsługi do wszystkich wykonywanych projektów.

Warto także pamiętać o kilku ważnych poradach techniczno-prawnych. Oto niektóre z nich:

• zgodnie z przepisami w jednym obwodzie nie powinno się znajdować więcej niż dziesięć gniazd jednofazowych lub w przypadku oświetlenia – dawadzieścia punktów,
• według obowiązujących standardów zgodne z prawem jest zastosowanie już jednego wyłącznika różnicowoprądowego na całą instalację,
• duże znaczenie ma rozmiar rozdzielnicy – pod uwagę należy wziąć przede wszystkim ilość elementów składowych, które w niej zastosujemy,
• planując schemat rozdzielnicy warto patrzeć dalekowzrocznie i pozostawić miejsce na ewentualną rozbudowę,
• zaleca się wykonanie takiej instalacji, by do każdego pomieszczenia doprowadzić zasilanie z dwóch różnych faz (w przypadku awarii jednej z nich pozwoli w pewnym stopniu korzystać z urządzeń).